در طی سالیان گذشته در چرخه ارائه محصول و خدمات به بازارهای ملی و بین‌المللی همیشه آموزش به‌عنوان عامل برتری کشورها و مناطق جمعیتی مطرح بوده و باعث ایجاد تمایز لازم بین واحدهای ارائه دهنده خدمات و محصولات بوده است، اگر بخواهیم نگاهی ریشه‌ای به نقش آموزش در توسعه دانش جامعه بومی داشته باشیم باید از مصادیق و تمثیل‌های متعددی در سطح جهان نام ببریم که همگی در طی یک فرآیند مدون آموزش‌های لازم را دریافت کرده و امروزه بر اساس آخرین استانداردها، خدمات خود را در سطح بین‌المللی ارائه می‌نمایند.
اینکه در افراد تصمیم‌گیر در سطح کشور به چه میزان به نقش آموزش در توسعه همه‌جانبه کشور اهمیت داده شود می‌تواند ثابت نموده آیا جامعه به سوی حرفه‌ای شدن پیش می‌رود یا خیر و اصولا مهمترین پیش‌شرط حرفه‌ای شدن دریافت آموزش‌های لازم و تخصصی مرتبط می‌باشد.
در بسیاری از موضوعات مورد بحث در سطح کلان کشور که نشان‌دهنده فقدان دانش لازم برای اجرای امور می‌باشد می‌توان ضعف عملکرد آموزش و پرورش و آموزش عالی در سطح کشور را درک نمود.
متاسفانه آموزش‌های اولیه در خصوص کارگروهی و تیمی، مدیریت فردی و جمعی، متعهد بودن به فعالیت‌های تعریف شده، اصول اولیه مذاکره، معرفی درست فعالیت و کسب و کار، روش‌های افزایش کارایی و اثربخشی فعالیت، نگاه منصفانه و درست به دریافت‌کنندگان خدمات، پرهیز از نگاه و نگرش جزیره‌ای به کسب و کار و بسیاری از عناوین دیگر به هیچ وجه در نهادهای مسئول آموزش در کشور دیده نشده و به همین دلیل اکثر جوانان پس از گذراندن دوره آموزش متوسطه و مدارج تحصیلی دانشگاهی نیروهای حرفه‌ای در بازار کار به شمار نمیآیند.
در روستا شرایط بسیار بدتر از این وضع بوده و فقدان دانش باعث گردیده تولیدات جامعه روستایی با تغییرات ذائقه مصرف‌کنندگان کالا و خدمات هماهنگ نبوده و در نتیجه محصولات تولیدی در روستاها هر روز جای خود را به محصولات صنعتی بدهند. دولت برای انتقال دانش به روستاییان زحمتکش در طی سالیان گذشته هیچ برنامه‌ای نداشته و کم‌رقمی و بی‌مسئولیتی بسیار دلسردکننده‌ای نیز مشاهده می‌شود.
روستاها به‌عنوان کانون تولید محصولات همیشه باید در معرض دریافت آموزش‌های رایگان و مطابق با تغییرات روز باشند تا یارای رقابت با صنایع بزرگ را داشته باشند که اگر این اتفاق رخ دهد روستایی با سکونت در روستا دارای درآمد و شغل پایدار بوده و بر همگان واضح و مبرهن است سکونت روستایی متعصب به روستا می‌تواند چه فوایدی برای مجموعه مدیریتی کشور داشته باشد.
متاسفانه با معیوب بودن چرخه انتقال دانش در روستاها، ساکنین نیز نسبت به گذشته محصولات خود را نمی‌توانند به فروش برسانند و تعصب سابق به محل زندگی نیز کمتر و کمتر شده است و مضرات این وضعیت مدیران کشور را با مشکلات ریشه‌ای مواجه نموده است. ناگفته نماند که در بعضی از سال‌ها قدم‌هایی برای ارتقای دانش جامعه روستایی برنامه‌ریزی و اجرا شده اما چون این برنامه‌ها همگام با رشد جهانی نبوده و بدون بومی‌سازی منتقل گردیده اثرات معکوس داشته است.
دانش آکادمیک به‌عنوان یکی از ارکان مهم در سطح کشور در طی سالیان گذشته مطرح بوده و همه افراد این فرصت را دارند در هر سطحی در دانشگاه‌ها شرکت نموده و به فراگیری دانش بپردازند اما این فرآیند نتوانسته است مهارت‌های جامعه بومی را آنچنان که به ارتقای معیشت منجر شود افزایش دهد زیرا فرآیند انتقال دانش منجر به افزایش مهارت باید بصورت کاملا سیستماتیک و پیوسته و بر اساس شناخت دقیق از باورهای آنها باشد.
در 10سال گذشته هر روزه بر میزان واحدهای آموزشی در سطح کشور اضافه شده است اما فقدان سیستمی ملی برای ارتقای وضعیت دانش هموطنان باعث شده نه تنها این موسسات نتوانند به صورت نسبی موفق باشند بلکه اقدامات جزیره‌ای در حوزه آموزش بیشتر شده است که کار را برای سیستماتیک نمودن این فرآیند سخت و سخت‌تر نماید.
موضوع دیگری که در طی سالیان گذشته از آن غفلت شده است عدم توجه به تفاوت‌های فرهنگی موجود در سطح مناطق کشور بوده است که برنامه‌های آموزشی تدوین شده بدون توجه به فرهنگ مردم بومی بوده است و این عامل میزان پذیرش دانش جدید و استانداردهای لازم برای اجرایی شدن فعالیت‌های مبتنی بر دانش مدنظر را کاهش داده است.
غافل شدن از آموزش‌های ضمن کار و یا گذراندن دوره‌های عملی همراه با دریافت آموزش یکی دیگر از مشکلات انتقال دانش برای جامعه بومی بوده است. آموزش‌های تئوریک چه در مدارس چه در دانشگاه‌ها و چه در سطح موسسات آموزشی بلای جان بازار حرفه‌ای در سطح کشور بوده و اصولا آموزش‌های لازم برای بازار کار بسیار بی‌کیفیت می‌باشد.
مشکل دیگری که باید به آن اشاره داشته باشیم عدم تربیت مدرسان باانگیزه و آشنا به اصول حرفه‌ای انتقال دانش در سطح کشور می‌باشد که تعداد مدرسان در مقابل نیازهای فراوان جامعه بسیار محدود بوده و باید برای حل این مشکل راهکارهای ملی داشته باشیم.
عدم نمونه‌سازی اولیه یکی دیگر از مشکلات آموزش در سطح کشور می‌باشد. مردم جامعه ما همیشه نسبت موضوعاتی که خود مشاهده نمایند میزان پذیرش بیشتری داشته و فرآیند انتقال دانش و استانداردهای بین‌المللی نیز راحت‌تر می‌باشند. این موضوع درخصوص موضوعاتی که جدیدتر باشند می‌تواند نقش چشمگیری در تغییر سطح دانش مردم بومی داشته باشد.
عدم داشتن نگاه زنجیره‌ای و فرآیندی به دانش نیز یکی از بزرگترین مشکلات می‌باشد. بسیاری از موسسات و نهادهای ملی درگیر بدون اینکه به این زنجیره واقف باشند خیلی سریع دنبال تغییر رفتار می‌باشند درحالیکه تغییر رفتار باید ابتدا پس از تغییر دانش و سپس تغییر نگرش صورت گیرد و اگر این فرآیند بدون پشت سرگداشتن پله‌های ابتدایی رخ دهد می‌تواند قدم‌های بعدی را نیز بدون نتیجه بگذارد.
اگر بخواهیم مشکلات موجود در بخش آموزش جامعه را بشماریم باید صفحه‌ها نوشت اما هر یک از ما به نوبه خود باید تلاش کنیم سطح و کیفیت آموزش در سطح کشور را بهبود داده و برای ارتقای دانش موجود بکوشیم. یکی از رسالت‌های دبیرخانه توسعه پایدار مسیر گردشگری دیلمان نیز همین موضوع می‌باشد که در ادامه به بیان روش‌های اجرایی تحقق این هدف می‌پردازیم.
یکی از روش‌های دبیرخانه توسعه پایدار مسیر گردشگری دیلمان برای ارتقای سطح آموزش، برگزاری کلاس‌های آموزشی با همکاری یونیدو(سازمان توسعه صنعتی ملل متحد) می‌باشد. افراد حاضر در این دوره‌ها پس از گذراندن دوره آموزشی مدرک معتبر از سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل دریافت می‌نمایند که قابلیت ارائه در بالاترین مراجع را دارد.
برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی متناسب با فعالیت‌های در حال اجرا در طول مسیر کریدور گردشگری دیلمان یکی دیگر از برنامه‌های این دبیرخانه می‌باشد. بسیاری از کسب و کارهای حال حاضر به شکل نامطلوب در حال ارائه خدمت می‌باشند و استانداردسازی آنها از طریق دریافت دوره‌های آموزشی می‌تواند به ارتقای استانداردهای ارائه خدمات کمک نماید.
تعریف دوره‌های آموزشی و برگزاری این دوره‌ها قبل از اجرای فعالیت نیز یکی دیگر از برنامه‌های پیش‌بینی شده است. بسیاری از افراد اقدام به دریافت تسهیلات و شروع کار مشخص می‌نمایند فارغ از اینکه این کسب و کار اگر پایدار باشد نیاز به‌روز بودن فرد مجری بوده و باید دوره‌های مخصوص را قبل شروع کار و حتی اقدام به دریافت تسهیلات گذرانده شود. چه بسا پس از دریافت آموزش‌های لازم درخصوص مهارت‌های مورد نیاز و زیرساخت‌های لازم برای پیشرفت در زمینه فعالیت مخصوص جامعه بومی از پیگیری برای اجرای آن منصرف شود.
تعریف دوره‌های آموزشی برای اقشار خاص یکی دیگر از برنامه‌های تعریف شده می‌باشد. افراد تحت پوشش کمیته امداد، خانواده‌های زندانیان اسیر در بند زندان و افراد تحت پوشش بهزیستی از جمله این اقشار می‌باشند که پس از تعریف فعالیت‌های مشخص برای هر یک از آنها جهت اجرا باید دوره‌های آموزشی را شرکت و پس از تایید دبیرخانه می‌توانند از تسهیلات موجود استفاده نمایند.
برگزاری دوره‌های آموزشی کسب و کار در روستاها برای جوانان و نوجوانان یکی دیگر از برنامه‌های مجموعه ما می‌باشد. نیروی کار موجود در روستاها اگر در سنین ورود به بازار کار آموزش لازم را دریافت نمایند می‌توانند نیروی حرفه‌ای بوده و همیشه با سکونت در روستای خود و از طریق ایجاد شبکه‌های فعالیت در سطح منطقه درآمد پایدار داشته باشد.
مهیا نمودن فضای لازم برای انتقال دانش برندهای بین‌المللی، یکی دیگر از برنامه‌ها می‌باشد. علاقه بسیاری توسط برخی برندهای معروف در کشور وجود داشته اما فضا و شرایط لازم برای حضور آنها مهیا نمی‌باشد. مهیا ساختن شرایط حضور این برندها توسط شبکه بین‌المللی توسعه کارآفرینی دهکده مهر و فضای فیزیکی نیز توسط دبیرخانه ایجاد می‌گردد و جامعه بومی می‌تواند آخرین آموزش‌های مرتبط را بصورت مستقیم و بی‌واسطه دریافت نمایند.
تولید دوره‌های آموزش آنلاین به زبان محلی یکی دیگر از برنامه‌های می‌باشد. جذابیت شرکت و حضور در دوره‌های آنلاین و فراگرفتن آموزش‌ها به زبان مادری می‌تواند بر کیفیت محصولات تولیدی و خدمات ارائه شده تاثیرات بسیار زیادی داشته باشد. این دوره‌ها قابلیت استفاده برای کودکان تا افراد کهنسال را داشته و به زبان ساده و کاربردی تهیه می‌گردد.
آموزش‌های قبل از استخدام راه دیگر برای ارتقای سطح دانش می‌باشد. افرادی که به‌عنوان مدیر منطقه‌ای و یا کارگزار با دبیرخانه همکاری می‌نمایند با سپری کردن یک دوره مشخص می‌توانند عهده‌دار این سمت‌ها شوند و در طی این دوره باید بصورت پیوسته آموزش‌های لازم را از طریق همکاری با فرد ماهرتر دریافت نمایند. این موضوع می‌تواند دانشی پایدار و کاملا موثق و مطمئن را در اختیار فرد بومی قرار دهد.
در آخر باید یادآور شویم آموزش در دبیرخانه توسعه پایدار مسیر گردشگری دیلمان در سطح یک معاونت مهم بوده و تمامی بخش‌های مهم دبیرخانه در طول فرآیند اجرای وطایف می‌بایست که برای ارتقای آموزش با همکاری این معاونت بپردازند. تمامی برنامه‌های تعریف شده با هدف استاندارد کردن کریدور گردشگری دیلمان بوده و پایداری اشتغال و درآمد را تضمین می‌کند.